Co powinno zaniepokoić w mowie dziecka
4 ROK ŻYCIA .
Dziecko ma 3 lata 0 miesięcy - 3 lata 11 miesięcy.
Dziecko powinno:
wymawiać głoski: [t], [d], [n], [l], [k], [g], [f], [w],
realizować głoski szeregu ciszącego: [ś], [ź], [ć], [dź],
próbować wymawiać głoski szeregu syczącego: [s], [z], [c], [dz];
Dziecko może:
substytuować (zamieniać) głoskę: ◦ [l] na [j] (bliżej 3 urodzin), ◦ [s] na [ś], ◦ [sz] na [ś] lub [s],
[r] na [j] lub [l],
mówić niektóre słowa "po swojemu",skracać wyrazy lub je "przekręcać" lub / i zniekształcać,
jąkać się rozwojowo (w takiej sytuacji należy poradzić się terapeuty jak postępować z dzieckiem)
Kiedy terapia?
Dziecko:
nie potrafi na prośbę rodzica / terapeuty podnieść np. języka do nosa, itp.,
wymawia głoski [l], [t], [d], [n] lub / i inne interdentalnie (język dziecka wchodzi pomiędzy jego zęby) lub bocznie (głoski brzmią jakby były wymawiane przez Kaczora Donalda),
zamienia głoski: ◦ [l] na [j] (bliżej 4 urodzin), ◦ [w] na [f], ◦ [d] na [t], ◦ [ź] na [ś], ◦ [dź] na [ć], ◦ [k] na [t], ◦ [g] na [d] konsekwentnie w każdym wyrazie.
5 ROK ŻYCIA.
Dziecko ma 4 lata 0 miesięcy - 4 lata 11 miesięcy.
Dziecko powinno:
wymawiać wszystkie głoski, o których mowa powyżej,
realizować poprawnie głoski szeregu syczącego ◦ [s], [z], [c], [dz],
próbować artykułować głoski szeregu szumiącego ◦ [sz], [ż], [cz], [dż];
Dziecko może:
zamieniać głoski: ◦ [sz], [ż], [cz], [dż] na [s], [z], [c], [dz], ◦ [r] na [l]
Kiedy terapia:
Dziecko:
ma jakiekolwiek problemy z wymową głosek z 4 r.ż.,
realizuje głoski szeregu syczącego :[s], [z], [c], [dz] lub / i inne interdentalnie (język dziecka wchodzi pomiędzy jego zęby) lub bocznie (głoski brzmią jakby były wymawiane przez Kaczora Donalda),
zamienia głoski szeregu syczącego ◦ [s], [z], [c], [dz] na [ś], [ź], [ć], [dź]
6 ROK ŻYCIA.
Dziecko ma 5 lat 0 miesięcy - 5 lat 11 miesięcy.
Dziecko powinno:
wymawiać wszystkie głoski zgodne z normami podanymi w 4 i 5 r. ż.,
realizować głoski tzw. szeregu szumiącego ◦ [sz], [ż], [cz], [dż],
w wieku około 6 lat artykułować poprawnie głoskę [r], choć w literaturze ta granica nie jest jasno określona,
Dziecko może:
zamieniać głoskę [r] na [l] (na początku tego okresu)
Kiedy terapia:
Dziecko:
ma jakiekolwiek problemy z wymową głosek z 4 lub / i 5 r.ż.,
realizuje głoski szeregu szumiącego; [sz], [ż], [cz], [dż] lub / i inne interdentalnie (język dziecka wchodzi pomiędzy jego zęby) lub bocznie (głoski brzmią jakby były wymawiane przez Kaczora Donalda),
zamienia głoski: ◦ szeregu szumiącego [sz], [ż], [cz], [dż] na [ś], [ź], [ć], [dź] lub [s], [z], [c], [dz], ◦ [r] na [l] (pod koniec tego etapu).
7 ROK ŻYCIA I DZIECKO STARSZE.
Dziecko ma 6 lat 0 miesięcy i więcej...
Dziecko powinno:
realizować wszystkie głoski języka polskiego prawidłowo
Terapię w tym wieku zaleca się, gdy dziecko:
ma jakiekolwiek problemy z wymową głosek.
ZALECENIA DLA RODZICÓW
Nie krytykować sposobu mówienia dziecka.
Nie omawiać w jego obecności problemów w komunikowaniu.
Pamiętać, że ma ono prawo do popełniania błędów językowych.
Poprawnie powtarzać wypowiedzi dziecka.
Mówić w sposób zwolniony , z zastosowaniem prostego słownictwa i krótkich zdań.
Utrzymywać kontakt wzrokowy z dzieckiem.
Modulować wypowiedzi głosem.
Unikać tresury językowej np. ,,powtórz ładniej, postaraj się
Opracowała: mgr Marlena Błaszczyk